Mpako ezali obligatoire charge monétaire, oyo ezwamaka na bokonzi ya leta na bato, bibongiseli, misala to biloko na mokano ya kozwa mosolo ya leta

Epai mosusu, mokanda ya kofuta mpako ezali lolenge oyo mibeko epesi nzela ya koyebisa mbongo oyo ozwi, mbongo oyo obimisaki, mpe makambo mosusu oyo etali mpako. Deklarasio ya mpako esalisaka yo okanisa mbongo oyo osengeli kofuta mpako mpe obongisa mbongo oyo okofuta na kolanda yango. Na Ouganda, ba déclarations ya impôts epesamaka mbula na mbula mpo na moto moko oyo azali na mombongo to na ba entreprises.

Na Ouganda, Ouganda Revenue Authority (URA), ebongiseli ya mpako ya mboka. Na yango, esengeli kosala ba déclarations provisoires ya impôts kati ya le 1er juillet – 30 décembre ya année financière, mpe ba déclarations finales oyo ekopesama avant le 30 juin année financière nionso

 

Mpo na nini kosala ba déclarations ya mpako

Mpo na mofuti mpako oyo akomisami nkombo, kosala ba déclarations na tango mpe ya sikisiki emonisaka ete ozali moto oyo azali na mokumba.

Na Ouganda, kosala déclaration ezali mokumba oyo ezelamaka na1 2bafuti mpako nyonso oyo bakomisami nkombo. Lokola mofuti mpako, osengeli kosala ba déclarations na tango mpe ya sikisiki mpe kofuta mpako oyo esengeli na URA

Mpo na bato bakimá mboka to baye bazali koluka kobombana na mboka mopaya

Mobeko ya Ouganda mpo na bato bakimá mboka, 2006 elobeli ete mokimi oyo andimami apesameli karte ya bomoto mpe apesameli nzela ya kofanda na Ouganda.

Na tina ya yango, réfugié oyo azali na carte d’identité azali na makoki nionso lokola bana mboka, mpe lisusu na mikumba bakisa mpe kofuta mpako soki akoki.

 

Ndenge ya kosala

Mpo na kosala ete kosala ba déclarations ya mpako ezala pete mpe kobikisa bafuti mpako na kokende na nzoto na ba centres ya service ya URA, option en ligne esalemaki. En bas ezali lokola processus tep-à-étape ya ko déposer ba déclarations

Kota na site internet ya URA (page d’accueil ya URA) mpe kende na compte na yo. Soki ozali na yango te, pona Inscrivez-vous mpe landa ba prompts mpo na kosala compte.

Ntango okɔti na kɔnti na yo, finá na e-Returns. Na nse ya Original, Amended, to Misusu; pona lolenge ya retour oyo olingi ko fichier. Ndakisa, mpako ya bozwi ya provisoire

Okoki sikoyo kozwa modèle ya retour oyo olingi kosala, na liste oyo epesami na se ya e-Returns. ndakisa, formulaire ya déclaration ya impôt sur le revenu mpo na mutu oyo azali na revenu ya entreprise, mpe pona kobomba.

Sima ya kobomba modèle, okoki kotondisa yango na commodité na yo ata soki ozali hors ligne (connecté na internet te).

 

Tango okozala prêt, fungola modèle.

Yambo ya kotondisa yango, activer ba macros na kolandaka malako oyo ezali na lokasa oyo ezali na étiquette ya lisungi, na formulaire oyo o téléchargé.

Ntango otondisi makambo nyonso oyo esengeli, finá na butɔ VALIDATE na lokasa ya nsuka ya retour mpo na kondima mokanda yango.

Soki ozwi mabunga, bongisa yango, mpe bomba fisyé, na nsima valider lisusu mokanda.

Soki ozwi mabunga moko te, okoki Ko Télécharger fichier na ko cliquer OUI na fenêtre oyo ekobima. Na sima okozua fichier compressé oyo ezali facile ya ko uploader. Svp bo changer kombo ya fichier ya upload na yo te.

Na cas, ozalaki hors ligne, okoki sikoyo kozonga en ligne mpe ko relien na site internet ya URA mpe ko kota mpo na kotinda modèle na yo oyo etondisami.

Tango okoti, kende lisusu na e-Returns. Na nse ya Original, Amended, to Misusu; pona lolenge ya retour oyo olingi ko uploader. Ndakisa, mpako ya bozwi ya provisoire.

Tyá eleko oyo bazali kosala retour mpe finá na vérification.

Tyá makambo nyonso oyo esengeli mpe tia retour. a. Soki formulaire elongi te validation en ligne, bongisa ba erreurs oyo elakisami na modèle oyo ebombami (na yango osali fichier ya upload), bomba fichier, valider pe zongela fichier ya upload. (Tala matambe 7 – 9) b. Meka ko uploader lisusu fichier.

Nsima ya kotya modèle, finá na Tinda mpo na kotinda mokanda na yo ya kozongisa.

Récépissé ya e-Acknowledgement ekosalema, mpe kopi ekotindama na adresse email oyo okosalela mpo na kokomisa nkombo na ebandeli.

Na cas okoki koleka na ba processus te; okoki ko enrôler ba services ya agent ya impôts certifié.

Na lolenge mosusu, soki mofuti mpako azali na makoki te ya kosala dossier na nzela ya internet, URA epesi ye toli ya kokende na moko ya ba bureaux ya URA to na One Stop Center oyo ezali na division nionso ya Municipalité to ya Kampala Capital City Authority mpe basungama mpo na kosilisa mosala ya bokomisi nkombo. Bokende elongo na ba attachements oyo esengeli ndenge esengeli.

 

Nani azali agent ya impôts?

Na Ouganda, agent ya mpako ezali moto moko, partenariat to société oyo endimami, epesami ndingisa mpe epesami mokanda ya kondimama na Comité ya bokomisi nkombo ya ba agents ya mpako. Agent ya mpako abongisaka, andimisaka mpe apesaka ba déclarations na kombo ya mofuti mpako.

Agent ya mpako azali mpe momonisi ya mofuti mpako na misala oyo etali makoki ya mofuti mpako, mikumba mpe mikumba mpe mikanda na URA.

Na yango, agent ya mpako asengeli kopesa mofuti mpako mokanda ya kotiya sinyatili oyo ezali koyebisa mikanda oyo basaleli mpo na kobongisa ba déclarations na bango mpe asengeli kondimisa ete mikanda nyonso mitalelami mpe ezali kolakisa ba données mpe ba transactions ya malamu mpo na eleko ya bozongisi.

Ezali toli ya kosalela misala ya agent ya impôts enregistré.

 

Mitindo ya mpako

Ezali na mitindo mingi ya mpako mpo na bafuti mpako ya moto na moto mpe oyo ezali moto na moto te mpe ntango oyo ekangami na lolenge moko na moko ya mpako.

Impôt sur le revenu

Yango etiamaki na mosolo oyo euti na mombongo, mosala mpe/to biloko. Mofuti mpako nyonso asengeli kopesa déclaration ya estimation provisoire ya mpako. Na mokolo mwa nsuka to yambo mwa sanza ya misato, ya motoba, ya libwa mpe ya zomi na mibale ya mobu mwa mosolo na oyo etali mokumba mwa mofuti mpako moko moko ; mpo na eleko ya sanza misato, motoba, libwa to zomi na mibale; mpe na mokolo mwa nsuka to yambo mwa sanza ya motoba mpe ya zomi na mibale ya mobu mwa mosolo na ntina ya mokumba mwa mofuti mpako mosusu longola se moto moko ; na boumeli ya sanza motoba to zomi na mibale.

Bafuti mpako banso basengeli kotinda ba déclarations ya suka ya mpako ya bozwi (kotangaka mpe ba déclarations ya revenu ya location soki esengeli) mpo na mbula moko na moko ya mosolo na sima ya sanza ya motoba te sima ya suka ya mbula ya mosolo.

Likambo ya ntina ya koyeba ezali ete bozongisi mosolo moko te esengeli epai ya moto moko epai wapi mosolo na ye ezali bobele na mosolo oyo euti na mopesi mosala moko oyo mpako ekangamaki na mopesi mosala lokola mobeko esengi.

Déclaration esengeli mpe te mpo na moto oyo azali mofandi te oyo mokumba na ye ya kofuta mpako ekokisami mobimba na nzela ya bokangami ya mpako na ba agents ya kokanga mpako.

Retour esengeli mpe te epai ya moto oyo afandaka na mboka oyo mosolo na ye oyo esengeli kofutama ekiti na seuil ya mpako oyo ezwami na zéro.

 

Mpako ya motuya oyo ebakisami (TVA)

TVA ezali mpako ya bomeli oyo efutami na motuya oyo ebakisami na biloko mpe misala “efutamaka mpako”, na ba étapes ekeseni na monyololo ya bopanzi mpe efutamaka na taux ya 18%.

Bafuti mpako banso oyo bakomisami nkombo na TVA basengeli kotinda ba déclarations ya Impôt sur le valeur ajoutée (TVA) mpo na sanza moko na moko na mokolo ya 15 ya sanza oyo elandi.

 

PAYE (Futa Ndenge Ozali Kozwa)

PAYE ezali mpako oyo ezwamaka na Lifuta ya Brut ya basali oyo bazwaka mosolo ya sanza na sanza koleka UGX 235.000 na bapatrɔ mpe na nsima batindaka yango na URA na nkombo ya basali. Soki ozali na basali oyo bazwaka mosolo ya sanza koleka UGX 235000/=, osengeli kokanga mpe kotinda PAYE ya sanza na sanza liboso ya mokolo ya 15 ya sanza oyo elandi oyo mpako ekangami.

Bafuti mpako banso oyo bakomisami nkombo na PAYE basengeli kotinda ba déclarations ya mpako ya Pay As You Earn (PAYE) mpo na sanza moko na moko na mokolo ya 15 ya sanza oyo elandi.

 

Nini ekosalema soki ofuti mpako te

Kozanga kofuta mpako na Ouganda ebendaka bitumbu ndenge na ndenge mpo na mpako ndenge na ndenge. Mingimingi, etumbu ya kozanga kopesa déclaration ya mpako na mokolo oyo esengeli to na tango mosusu oyo Commissaire apesi nzela ezali amende oyo eleki UGX1.000.000 te mpe kozanga kopesa déclaration na tango oyo esambiselo elaki ezali amende oyo eleki UGX2 te ,000.000 soki bakateli ye etumbu. Kasi, ezali na bitumbu ndenge na ndenge mpo na mpako ndenge na ndenge;

Kozanga kosenga bokomisi nkombo mpo na Impôt sur le revenu, Impôt sur le valeur ajoutée, to Impôt d’accise locale ebendaka amende oyo eleki te UGX 3.000.000 to boloko oyo eleki mbula motoba te to nyonso mibale na etumbu soki kozanga/mosala esalemaki na nko

Kozanga kofuta mpako ya bozwi (ya nsuka to ya ntango moke), mpako nyonso ya etumbu, to mpako oyo ekangami to esengeli kokanga yango na mokolo oyo esengeli kofutama to liboso ya mokolo oyo esengeli kofutama, ebendaka intérêt oyo ekokani na 200.000 to 2% na sanza oyo eleki, na motuya yango oyo efutami te oyo etangami kobanda mokolo oyo esengeli kofuta tii mokolo ya kofuta

Soki otie mpako ya valeur ajoutée liboso to na mokolo oyo esengeli kofutama ekosala ete ofuta mpako ya etumbu ya 200.000 to 2% na mpako oyo efutami te, oyo eleki oyo etangami kobanda mokolo oyo esengeli kofutama kino mokolo ya kofuta

Kozanga kofuta mpako ya mosala ya mboka na mokolo oyo esengeli kofutama ebongolami na intérêt ya 2% oyo ebakisami na mpako oyo efutami te

 

Mpo na lisalisi nyonso, kota na Babiro ya URA;

Siège ya URA, Parcelle M193/M194, 2019.

Zone industrielle ya Nakawa Boîte postale 7279, Kampala

Molongo ya ofele na nzela ya 0800117000/0800271000

Addresse ya email.misala@ura.go.ug

WhatsApp na nzela ya 0772140000